ضرورت توجه مردم به سبک زنگی رضوی

متاسفانه مردم با سبک زندگی رضوی چندان آشنا نبوده و از اصول این نوع از فرهگ زندگی غافل هستند. امام رضا(ع) با خردورزی، ساده زیستی، قناعت، تواضع کمک به مردم و فروتنی توانستند تمامی انسان های هم عصر اعم از مسلمانان تا مسیحیان و دانشمندان یهودی را مرید خود کنند، آنچه موجب محبوبیت امام رضا(ع) چه در زمان گذشته و چه در زمان حال در میان مردم شده عمل بی کم کاست به دستوارت و رهنمودهای خداوند است. امام رضا(ع) در زمینه بهداشت، مسکن، پوشاک و تغذیه و سایر حوزه ها کامل ترین دیدگاه را داشته اند، علی رغم تمامی پژوهش هایی که در خصوص فرهنگ رضوی صورت گرفته، دیدگاه های امام رضا در این زمینه به خوبی برای مردم تبیین نشده است. مهم ترین احادیثی که از امام رضا(ع) روایت شده در خصوص ولایت است،  امام رضا(ع) در روایتی جامع به مردم توصیه کرده اند که  آنچه موجب مصونیت مسلمانان در برابر آسیب های مختلف می شود وارد شدن در ریسمان ولایت است و این ولایت تنها با پذیرش ولایت اهل بیت و نایبان آنها به دست می آید.

همان طور که می دانیم ولایت عهدی برای امام رضا(ع) یک زندان بزرگ بود، زیرا مامون با این کار قصد خدمت به امام هشتم(ع) را نداشت و همه متوجه این موضوع با مکر و حلیه های فراوان مامون شده بودند. یکی از موضوعات مهم در سیره رضوی نحوه برخورد امام رضا(ع) با حکومت است، شرط ایشان برای پذیرفتن ولایت عهدی دخالت نکردن در هیچ گونه امور حکومتی، عزل و نصب و...  بود، اگرچه هدف مامون از آوردن ایشان سرکوب کردن قیام های علویون بود. اوج برخورد امام هشتم(ع) با حکومت در یکی از قیام های علویون دیده می شود که مامون سراغ امام آمد و گفت؛ کاری کنید که آن ها آرام شوند ولی امام رضا(ع) در پاسخ وی گفتند: من شرط کردم دخالتی در امور نداشته باشم.  دغدغه امام همواره قطع شدن ارتباطشان با مردم بود،  امام(ع) در دوران ولایت عهدی حسرت دوره های قبل را می خوردند، و ابراز می کردند: در کوچه های مدینه به راحتی با مردم ارتباط داشتم، آن ها مسائل و مشکلات خود را با من در میان می گذاشتند و من در حل مسائل به آن ها کمک می کردم. یکی از کارهای زشت مامون گزاردن جاسوسانی برای امام(ع) به منظور ارتباط ایشان با مردم، علما و دانشمندان بود، که چه کسانی و چه زمان هایی با ایشان ملاقات داشته باشند. درسی که از زندگی امام رضا(ع) می توان گرفت این است که اگر کسی در هر پست و مقامی از جامعه است؛ سیاستمداران، مسؤولان، دست اندکاران اجرایی و امثالهم با ارتباط مستقیم و خدمت به مردم در حل مسائل و مشکلات آنان تلاش کنند، در این صورت می توانیم ادعای عمل به سیره رضوی کنیم.

امام رضا(ع) در تمامی مناظراتی که با دانشمندان مذاهب مختلف داشته اند تنها روش کسب سعادت دنیا و آخرت را تبعیت از ولایت معرفی کرده اند و در این زمینه تمامی دانشمندان زمان خود را قانع کرده اند. امام رضا(ع) همواره در مناظرات خود به دنبال این موضوع نبودند که برتری خود را به دیگران اثبات کنند بلکه نظر ایشان را در مقوله های مختلف گوش می کردند و پس از آن با تکیه بر عنصر عقل و منطق بدور از فحاشی حقیقت مطلب را برای مردم و طرف مقابل مناظره بیان می کردند به گونه ای که موجب اقناع فرد و ایمان آوردن او به اسلام می شد.  متاسفانه مهم ترین آفات مناظره های امروز این است که هرکس می خواهد دیگری را مغلوب کرده و برتری خود را به اثبات برساند،  طبق دیدگاه امام رضا(ع)، اسلام و ائمه اطهار(ع) انجام مناظره اگر به خاطر مغلوب کردن شخص دیگر و به رخ کشیدن اطلاعات خود باشد حرام است .

 امام رضا(ع) رفتار اجتماعی مردم را اصلاح می کردند، از نگاه ایشان همه مردم از جمله کسانی که دارای جایگاه اجتماعی بودند، پایین دستی ها و غلامان و بردگان یکسان هستند بنابر، این نگاه امام؛ روزی مسافری اهل بلخ با هم سفره شدن امام را با طبقات پایین تر از خود دید، به امام(ع) گفت: سفره خود را جدا کنید ولی امام رضا(ع) به او گفتند: خدای ما و پدر و ما یکی است، برتری، خوبی و بدی هر کس در قیامت (جزای اعمال او) معلوم می شود. رفتار متواضعانه کیسه کشی امام رضا(ع) در حمام بدون این که کسی ایشان را بشناسد، با رفتاری که با سیاستمداری که برای تایید گزارشی نزد امام(ع) آمده بود، قابل مقایسه نیست؛ امام رضا(ع) به آن سیاستمداری که بر مردم ظلم روا می داشت، اجازه نشستن نداد و تمام آن مدت طولانی برای تایید گزارشی نزد امام ایستاده بود.